Pensez d’abord!

De mediatheek van Prades, een stadje op 20 km vanwaar ik woon, organiseert blijkbaar al jaren des atelier d’écriture, een tweewekelijkse schrijfcursus die over het hele academiejaar loopt. Gratis.
Vorige zaterdag ben ik naar de eerste les geweest en ik kan mijn geluk niet op. De lesgeefster, Hélène Legrais, heeft al zestien (meestal historische) romans op haar naam. Ze was vroeger journaliste bij radio France Inter en bij Europe 1. Nu is ze fulltime schrijfster en geeft ze schrijflessen en workshops in bibliotheken en aan de universiteit van Perpignan.

Ze praat rad Frans en biedt weinig gelegenheid om tussen te komen, maar wat ze vertelde beviel me meteen. Het is de bedoeling dat we zelf gaan schrijven, maar ze gaf ons in deze eerste les alvast een paar stevige adviezen:

Pensez d’abord! Wacht met schrijven tot je zeker weet wat je gaat doen. Laat het onderwerp waarover je wil schrijven een tijdje, een paar dagen, zelfs een paar weken door je gedachten fladderen.

Bedenk eerst de personages, geef ze gezichten. Behandel ze als bestaande personen. Vraag je af wat ze in bepaalde situaties zouden doen.

Neem eventueel notities maar wacht met het eigenlijke schrijven. Vertrouw erop dat wat van waarde is voor je verhaal blijft hangen in je gedachten.

Vraag je af wat je precies wilt vertellen en probeer dat samen te vatten in één zin.

Begin dan pas te schrijven en ga uit van je personages. Breng hen van bij het begin tot leven.

Probeer niets aan te tonen, maar laat de gebeurtenissen voor zich spreken.

Doe geen moeite om mooie zinnen te schrijven maar laat het verhaal uit je ingewanden (vos tripes) komen. Leg eerst een fond, de taal verfijnen komt later.

Als je over jezelf schrijft, schrijf dan in de derde persoon. Je leert jezelf op die manier veel beter kennen.

Volg de mode niet, maar doe wat jij wilt doen. Iedereen kan schrijven, het komt erop aan om je eigen toon te vinden.

Wow, dit is eigenlijk een mooie samenvatting van alles wat ik ooit in boeken over schrijven heb gelezen.

En nu aan de slag. De opdracht luidt: Schrijf een verhaal van een à twee pagina’s waarin de lezer (in dit geval de lesgeefster) je leefwereld leert kennen. Het moet een echt verhaal zijn, met een begin en een einde en met minstens één personage erin. Het thema herfst mag erin verwerkt zijn, maar moet niet.

Tip: begin met lijstjes aan te leggen van woorden die betrekking hebben op het thema en op het verhaal. Zoek naar verbindingen tussen die woorden.

Ik heb twee weken tijd. Het lijkt me haalbaar, deze opdracht. Behalve dat het in het Frans moet. Oh dear.

De geschiedenis van haar leven

Het overkomt me wel eens dat een boek me zo in de greep heeft dat ik het dringend wil uitlezen. Ik besef dan dat ik te snel lees en dat ik sommige passages niet genoeg tot me door laat dringen. En dan beloof ik mezelf dat ik het boek -als het uit is- opnieuw ga lezen. En dat ik notities ga maken.
Natuurlijk doe ik dat niet, want er ligt nog een hele stapel te wachten.

Dat gebeurde ook met De geschiedenis van mijn leven van George Sand (1804-1876). Het is een mooie uitgave met een leeslintje eraan en het zal het nog een tijdje op mijn schrijftafel blijven liggen, maar ik zal het niet meer herlezen.

Gelukkig heb ik meteen nadat ik het boek uithad toch opgeschreven wat ik wilde onthouden:

Dat bij Aurore Dupin, later George Sand, het schrijven niet vanzelf kwam. Het was geen sterke drang, eerder een vaag verlangen om iets kunstzinnigs te doen. Ze heeft het over zichzelf niet als schrijfster, maar als kunstenares. Toen ze een eigen inkomen wilde verwerven, kwam het schrijven niet eens op de eerste plaats. Eerst probeerde ze het met miniatuurtjes schilderen.

Dat haar voor verwarring zorgende pseudoniem beter bekend was -en nog is- dan de titels van haar boeken.

Dat het feit dat ze soms mannenkleren droeg meer bekend was dan de titels en de inhoud van haar boeken.

Idem met haar verhouding met Chopin. Het was dus in die tijd ook al zo dat wie je was en met wie je omging dikwijls meer voor bekendheid, publicatiekansen en verkoop zorgde dan het oeuvre zelf.

Dat ze erg veel hindernissen ondervond bij het schrijven: tegenkantingen van mannelijke tijdgenoten, schrijvers (o.a. Balzac) en uitgevers, persoonlijke beslommeringen, vechtscheiding enz.

Dat volgens de vertalers haar taal erg slordig was, en dat wijten ze aan het feit dat ze broodschrijver was en haar werk veel te haastig deed.

Toch heb ik erg genoten van het boek. Ze vertelt haar leven op een bijna gemoedelijke manier. Ze laat hier en daar expres gebeurtenissen weg, of blijft vaag en verontschuldigt zich daarvoor, waardoor ik als lezer juist nieuwsgierig word naar haar persoonlijkheid en naar haar werk.

Als ze in deze eeuw had geleefd, had ze vast een populaire blog.

portrait de George Sand par Félix Nadar © France 3